డాక్టర్ శ్రీనుబాబు

శ్రీకాకుళం గొప్ప చరిత్రకు ప్రసిద్ది. ఆసక్తికరంగా ఇది పేదల ఊటీ అని పిలుస్తారు. ఈ అద్భుతమైన జిల్లా ఒకసారి కళింగలో భాగంగా ఉంది, 3 వ శతాబ్దపు బి.సి. యొక్క భూస్వామ్య గణతంత్రం, ఆంధ్ర ప్రదేశ్ లోని తూర్పు గోదావరి జిల్లాలోని పిఠాపురం నుండి ఒడిషాలోని ఆధునిక కట్టక్ వరకు విస్తరించి ఉంది. చక్రవర్తి అశోకా బి.సి.లో దానిని స్వాధీనం చేసుకునే వరకు, మౌర్యులకు వ్యతిరేకంగా దీర్ఘకాలం ఉన్నది ఈ ప్రాంతం మాత్రమే. బి.సి 262-261. అశోకుని ప్రభావంతో, బౌద్ధమతం శ్రీకాకుళం జిల్లాలోని దంతపురి, శాలిహుండం, జగతీమెట్ట మరియు కళింగపట్నం వంటి అనేక ప్రాంతాలకు వ్యాపించింది. శ్రీకాకుళం పట్టణం శివార్లలో బౌద్ధ స్థలాలను కనుగొన్నారు. ఖరీవాలా సమయంలో జైనమతం కళింగ ప్రాంతానికి కూడా ప్రభావితమైంది. చరిత్రకారులు, సంగమయ్యకొండ, శ్రీ ముఖలింగం, విష్ణుకొండ మరియు ఇతర ప్రాంతాల్లో జైనమతం అనుసరించినట్టు ఆధారాలు ఉన్నాయని అభిప్రాయాలు వ్యక్తం చేసారు.

మొదటి మరియు మూడో శతాబ్దాల మధ్య ఈ ప్రాంతం శక్తివంతమైన శాతవాహన రాజుల అధికార పరిధిలోకి వచ్చింది. ఏ.డి. 350 నాటికి, ఈ ప్రాంతం పిఠాపురం యొక్క వశిష్టపుట శక్తీర్మా రాజ్యంలో భాగంగా ఉంది. ఇది గంగ రాజవంశంలో ఏ.డి. 440 నాటిది. గంగ మరియు మాతారా రాజవంశాలు అనేక శతాబ్దాలుగా ఈ ప్రాంతాన్ని నియంత్రించాయి మరియు వారి పాలనలో శ్రీకూర్మం మరియు శ్రీ ముఖలింగం వంటి ప్రధాన ఆలయాలు నిర్మించబడ్డాయి. విజయనగర వంశం యొక్క కృష్ణదేవరాయలు ఈ ప్రాంతంపై ప్రయాణిస్తూ మూడుసార్లు దాడి చేశారు, ప్రతాపరుద్ర గజపతి పాలనలో ఇది జరిగింది, ప్రతాపరుద్ర మంత్రి గోవింద్రరాజా ఈ ప్రాంతాన్ని పాలించారు, 1572 నుండి గోల్కొండ నవాబులు ఈ ప్రాంతాన్ని పాలించారు.

1687 లో శ్రీకాకుళం గుల్షానాబాద్ పాలనలో ఒక గ్రామం, శ్రీకాకుళం, విజయనగరం, విశాఖపట్నం, ఒడిషాలోని కొన్ని ప్రాంతాలకు తమ డబ్బు లావాదేవీలకు ఫౌజ్దారి కేంద్రంగా ఏర్పడింది. గుల్షానాబాద్ అనే పదం పెర్షియన్ పదాలు, గులాబీ తోట మరియు బెందీ (బెండింగ్) నుండి వచ్చింది. 1707 నుండి హైదరాబాద్ నిజాం రాష్ట్రంలో ఆదాయ సేకరణ కోసం శ్రీకాకుళం ప్రధాన కార్యాలయంగా ఉంది. ఆంగ్లో-ఫ్రెంచ్ యుద్ధాల సమయంలో 1756 లో బ్రిటీష్ ఇంపీరియలిస్టులు ఫ్రెంచ్ సామ్రాజ్యవాదులు ఈ జిల్లా నుండి బయటపడ్డారు. 1759 లో ఫాజ్దారీ పరిపాలన ముగిసింది మరియు బ్రిటిష్ పాలన మొదలైంది, మరియు శ్రీకాకుళం పట్టణం గంజాం జిల్లాలో భాగంగా ఉంది మరియు విశాఖ జిల్లాలో పాలకొండ మరియు రాజాంగం ప్రాంతాలు చేర్చబడ్డాయి.

బ్రిటిష్ పాలన తరువాత, శ్రీకాకుళం జిల్లా, విశాఖపట్నం జిల్లా నుండి విభజన ద్వారా 1950 లో ఏర్పడింది, కొంతకాలంగా దాని ప్రాదేశిక అధికార పరిధి చెక్కుచెదరలేదు. అయితే 1969 నవంబర్లో, విశాఖపట్నం జిల్లాలోని కొత్తగా ఏర్పడిన గజపతినగరం తాలూక్కు బొబ్బిలి తాలూకా నుండి 44 గ్రామాలు సాలూరు తాలూకా నుండి 63 గ్రామాలు కోల్పోయాయి. 1979 మేలో విజయనగరంలోని ప్రధాన జిల్లాతో కొత్త జిల్లా ఏర్పడటం వలన ఈ జిల్లా ప్రధాన భూభాగ మార్పులకు దారితీసింది. ఇది సాలూర్, బొబ్బిలి, పార్వతీపురం, చీపరుపల్లి తాలూకాలు కొత్త జిల్లాకు మార్చబడ్డాయి.

అరసవల్లి

అరసవల్లి గ్రామంలో ఉన్న సూర్యనారాయణస్వామి దేవస్థానం సుమారు 2.5 కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉంది. ఆంధ్రప్రదేశ్లోని తీరప్రాంత జిల్లాలోని శ్రీకాకుళం పట్టణానికి తూర్పున ఉంది. ఇది మన దేశంలో రెండు సూర్య దేవాలయాలలో పురాతనమైనది. పద్మ పురాణం ప్రకారం, మానవజాతి యొక్క సంక్షేమం కొరకు కశ్యపారాజు అరసవల్లిలో సూర్య విగ్రహంను స్థాపించారు. సూర్యడు కశ్యపాస గోత్రం అందువలన, అతను గ్రహ రాజుగా కూడా పిలువబడ్డాడు. దేవాలయం యొక్క 'స్ధలపురాణం ' ప్రకారం కశ్యపారాజు ఈ దేవాలయాన్ని స్థాపించి, సూర్యుని యొక్క ఇప్పుడు ఉన్న విగ్రహాన్ని ఏర్పాటు చేసాడు.

శ్రీకూర్మము

విష్ణుమూర్తికి అంకితం చేయబడిన పురాతన మరియు ప్రసిద్ధ దేవాలయాలలో శ్రీకూర్మము ఒకటి. శ్రీకూర్మము విష్ణువు యొక్క రెండవ రూపం, అతను ఒక తాబేలు యొక్క అవతారరంలో ఇక్కడ "శ్రీ కుర్మానాథ" రూపంలో శ్రీకూర్మం అనే గ్రామంలో వెలిసాడు. విష్ణువు "కుర్మావతారా" లో చూడబడిన ఆలయం మొత్తం దేశంలో ఇది ఒక్కటి మాత్రమే. కొన్ని శిలాశాసనాలు ప్రకారంఈ ఆలయం శివునికి ప్రధాన ఆలయం మరియు శైవులచే (శివ భక్తులు) పూజింపబడినవి. ఇది తరువాత శ్రీ రామనుజాచార్యలు చే వైష్ణవకు మార్చబడింది. ఆలయం ఏకముఖి శిల నుండి నిర్మించబడి ఉంటుంది. దేవాలయ స్తంభాలపై అనేక శాసనాలు ఉన్నాయి, వాటిలో ఎక్కువ భాగం దేవనాగరి (స్క్రిప్టింగ్ లాంగ్వేజ్) లిపిలో 11 వ నుండి 19 వ శతాబ్దం AD వరకు ఉండేవి. ఈ ఆలయ నిర్మాణ శైలి అందమైన శిల్పాలతో అద్భుతంగా నిర్మించబడింది.

శాలిహుండం

శాలిహుండం ఆంధ్రప్రదేశ్ లోని శ్రీకాకుళం జిల్లాలోని గార మండలం లో ఒక గ్రామం మరియు పంచాయితీ. ఇది కళింగపట్నానికి 5 కిలోమీటర్ల దూరంలో పశ్చిమాన, వంశధార నదికి దక్షిణాన ఉంది, శ్రీకాకులం పట్టణం నుండి 18 కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉంది. చాలామంది దీనిని సాలివాటికా, సలియపటికా అని పిలిచేవారు. సుందరమైన పరిసరాల మధ్య అనేక కొండల స్తూపాలు మరియు కొండపై ఉన్న భారీ సన్యాస సంక్లిష్టాలు ఉన్నాయి. 1919 లో ఈ స్థలాన్ని గుడిగు వెంకట రామమూర్తి కనుగొన్నారు. త్రవ్వకాలలో స్మారక కట్టడాలు, నాలుగు స్తూపాలు, చైత్యగ్రిహా, నిర్మాణ ప్రాంతాలు మరియు బౌద్ధమతం యొక్క మూడు దశలను ప్రతిబింబించే అనేక శిల్పాలు, తెరవాడ, మహాయాన మరియు వజ్రయానలు సుమారు 2 వ దశాబ్దంలో కనుగొన్నారు. 'తారా' మరియు మారిచిల విగ్రహాలు ఈ ప్రదేశంలో కనుగొనబడ్డాయి, మరియు ఇక్కడ నుండి బౌద్ధమతం సుమిత్ర మరియు ఇతర దూర ప్రాచ్య దేశాలకు విస్తరించింది.

శ్రీముఖలింగం

శ్రీముఖలింగం దేవాలయం వంశధార నది ఎడమ ఒడ్డున ఉన్న శివునికి అంకితం చేయబడింది. అందంగా చెక్కబడిన ఈ దేవాలయం శివుని మూడు రూపాలకి చెందిన ముకులింగేశ్వర, భీమేశ్వర మరియు సోమేశ్వర మూడు దేవాలయాల సమూహం. ఈ ఆలయం ఇండో-ఆర్యన్ శైలిలో నిర్మించబడింది. అద్భుతమైన శిల్పాలు, క్లిష్టమైన శిల్ప శైలి చూడడానికి ఈ ఆలయాన్ని సందర్శించాలి. ఈ దేవాలయ నిర్మాణ శైలి చాలా సొగసైనది. పెద్ద ఆలయ ప్రవేశ ద్వారం, మెట్ల మార్గం మరియు రెండువైపుల రెండు సింహాలు నిర్మించారు. మొదటి గేటు బయటి ప్రకారానికి మిమ్మల్ని తీసుకెళుతుంది.

కళింగపట్నం

కళింగపట్నం గొప్ప చరిత్రను కలిగి ఉంది ఇది భారతదేశంలో పశ్చిమ ఆక్రమణదారుల ఆగమనం వరకు ఉంది. ఐరోపా వర్తకులు వారి నౌకల సరుకు రవాణా కోసం ఓడరేవును తయారు చేశారు. 1958 వరకు, మలేషియా మరియు సింగపూర్ నుండి భారీ నౌకలు ఈ నౌకాశ్రయానికి వచ్చాయి, ఇందులో సుగంధాలు, వస్త్రాలు మరియు అనేక ఇతర వస్తువులు ఎగుమతి చేయబడ్డాయి. స్థానిక బీచ్లలో విస్తృతమైన భారీ కోకో తోటలు ఉన్నాయి. బ్రిటీష్ పాలనలో, దేశంలో ప్రవేశించడానికి ఇతర ఆక్రమణదారులను నివారించడానికి ఈ ఓడరేవు మూసివేయబడింది. అయితే బ్రిటిష్ కాలంలో నిర్మించిన లైట్ హౌస్ ఇప్పటికీ పోర్ట్ సమీపంలో ఉంది.

కవిటి

కవిటి గ్రామం జిల్లా కేంద్రం నుండి 130 కిలోమీటర్ల దూరంలో రెండు ప్రాంతాల నుండి సోంపేట మరియు ఇచ్చాపురం మధ్య తూర్పు వైపు ఉంది. ఉద్దానం (ఉద్యానవనం) అని పిలవబడే కేవిటి మండల ప్రాంతం. ఈ ప్రదేశం తీరప్రాంతంలో, కొబ్బరి, కాషెవత్ట్, జాక్ మరియు ఇతర పండ్ల చెట్లతో విస్తరించి ఉన్న ఒక ఆహ్లాదకరమైన ప్రదేశం. ఉద్దానం ప్రాంతం సందర్శకులకు ఒక సుందరమైన ప్రదేశం. రెండు ప్రసిద్ధ ఆలయాలు చింతామణి అమ్మవారి మరియు శ్రీ సీతారామ స్వామి ఆలయం ఈ గ్రామంలో ఉన్నాయి.

బారువ

సోంపేట మండలంలో బారువా శ్రీ కాకులం పట్టణం నుండి 109 కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉంది. ప్రసిద్ధి చెందిన శ్రీ కోటిలింగేశ్వర స్వామి, జనార్ధన స్వామి ఆలయం ఈ ప్రదేశంలో ఉన్నాయి. అంతేకాక ఇక్కడ ఒక కొబ్బరి నర్సరీ మరియు ఇక్కడ ఉన్న ఒక కాయిర్ పరిశ్రమ ఉంది. మహేంద్ర తనయ నది ఈ ప్రదేశంలో సముద్రంలోకి ప్రవేశిస్తుంది. బరువా ఒక ముఖ్యమైన ఓడరేవు. సముద్ర మట్టం పైన పదిహేను అడుగుల ఎత్తు, ఓడరేవుని గుర్తించబడింది. కొబ్బరితోటలు మరియు వరి పొలాలు విస్త్రుతంగా ఉన్నాయి.

తేనెనీలాపురం

శ్రీకాకుళం నుండి 65 కిలోమీటర్లు మరియు టెక్కలి మండలంలో టెక్కలి నుండి 7 కిలోమీటర్ల దూరంలో తేనెనీలాపురం ఉంది. ప్రతి సంవత్సరం సెప్టెంబరులో సైబీరియా నుండి సెప్టెంబరులో 3,000 మందికి పైగా పెలికాన్లు మరియు పెయింటెడ్ కొంగలు సందర్శిస్తాయి మరియు మార్చ్ వరకు ఉంటాయి. ఇది పక్షి పరిశీలకులకు స్వర్గం. ఆంధ్ర విశ్వవిద్యాలయ పరిశోధకులు 15 ఏళ్ళుగా ఈ పక్షులు వైమానిక మార్గాలను అనుసరిస్తున్నాయి అని పరిశోదనలో తెలిపారు. మొదట 15 సంవత్సరాల క్రితం వలస లు గుర్తించబడినవి. ఆ సమయంలో పక్షులు సంఖ్య 10,000 కు చేరుకుంది. నేడు, ఈ సంఖ్య 3,000 కు తగ్గించబడింది. జిల్లాలో తెలీనిపురం, ఇజ్జువ్రం నౌపద, టెక్కలి మరియు పరిసర ప్రాంతాలలోని గ్రామాలుకు రష్యా, మలేషియా, హంగేరీ, సింగపూర్ మరియు జర్మనీ, సైబీరియాకు చెందిన 113 వివిధ జాతులు పక్షులు సందర్శిస్తాయి.

మందస

సోంపేట టౌన్ నుండి 26 కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉన్న ఈ ప్రదేశం మెహేంద్రగి రి పాదంలో ఉంది. దక్షిణ భారతదేశంలో ఉన్నతస్థాయిలో ఉన్న ఒక కోట ఈ పర్యాటక ఆకర్షణ. ఈ గ్రామంలో వరాహస్వామి దేవాలయం పర్యాటకుల దృష్టి ఆకర్షిస్తుంది.

రాజాం

రాజాం లేదా రజాం భారతదేశంలోని ఆంధ్రప్రదేశ్ లోని శ్రీకాకుళం జిల్లాలో ఒక జనాభా గణన పట్టణం, మునిసిపాలిటీ మరియు మండల ప్రధాన కార్యాలయం. రాజాం మండల్ సరిహద్దులు గోంగువరి సిగదం, శానకవాటి మరియు శ్రీకాకుళం జిల్లా మరియు విజయనగరం జిల్లాలోని రెడ్డి ఆమదాలవలస మండలాలు సరిహద్దులుగా ఉన్నాయి. రాజాం శ్రీకాకుళం పట్టణం నుండి 40 కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉంది. ఈ స్థలం బొబ్బిలి యొక్క వాలియంట్ సర్దార్ అయిన సర్దార్ పాపారాయుడు సంబంధం కలిగి ఉంది.

జనాభా

ఆంధ్రప్రదేశ్ లోని శ్రీకాకుళం జిల్లా 2011 జనాభా లెక్కల ప్రకారం 2,703,114 జనాభా ఉంది. అందులో 1,341,738 మంది పురుషులు, 1,361,376 మంది స్త్రీలు ఉన్నారు. 2011 లో శ్రీకాకుళం జిల్లాలో 681,330 కుటుంబాలున్నాయి.

2018 సంవత్సరానికి ఓటర్లు

2014 ఎన్నికల గణాంకాల నివేదికల ప్రకారం –ఆంధ్రప్రదేశ్

• మొత్తం ఓటర్లు సంఖ్య : 1,413,989
• పురుషుల ఓటర్లు సంఖ్య : 706,828
• మహిళా ఓటర్లు సంఖ్య : 707,161

జిల్లాలో సమస్యలు (ప్రస్తుత సమస్యలు మరియు గత సమస్యలు)

• ఎరువుల మీద ప్రభుత్వ అధికారి నిశ్శబ్దం వహించడంం
• నియమిత ప్రత్యేక అధికారులలో కొంతమందికి ఇప్పటి వరకూ చార్జ్ కూడా తీసుకోలేదు
• అక్రమ కలప రవాణాపై నియంత్రణ లేదు
• పట్టణ అవస్థాపనలో అభివృద్ధి లేదు
• ఎచ్చర్లలో ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రాల అధికారులు నిర్లక్ష్యం కారణంగా, వైరల్ జ్వరాల ద్వారా రోగంతో బాధపడుతున్న వ్యక్తులు
• నరసన్నపేట ప్రజల ఆరోగ్యంపై తగినంత పారిశుధ్యం లేకపోవడం వల్ల తీవ్ర ప్రభావం చూపుతుంది
• రహదారి నిర్మాణంలో నాణ్యత లేదు
• కళింగపట్నం బీచ్లో సరైన ఆశ్రయ సౌకర్యాలు ఉండవు పర్యాటకులు సంఖ్య రోజు రోజుకు తగ్గిపోతుంది.
• ఆంధ్ర యొక్క రహస్యమైన మూత్రపిండ వ్యాధి రైతులకు, వ్యవసాయ కార్మికులకు అనుచిత ప్రభావితం చూపిస్తుంది.
• జిల్లాలోని చాలామంది ప్రభుత్వ పాఠశాల విద్యార్థులు దృష్టి సమస్యలు ఎదుర్కొంటున్నారు
• గిరిజన జనాభా మరియు ప్రిమిటివ్ గిరిజన సమూహాలు (PTG లు) ఈ జిల్లాలో ఉన్నాయి. జనాభాలో చాలామంది నిరక్షరాస్యులు మరియు అటవీ ఉత్పత్తుల పెంపకం మరియు సేకరణల మీద ఆధారపడతారు.