Uttarandhra

ఉత్తరాంధ్ర

ఉత్తరాంధ్ర లేదా కళింగ ఆంధ్ర భారతదేశంలోని ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రంలోని మూడు తీరప్రాంత జిల్లాలను కలిగి ఉన్నది. ఉత్తరాంధ్ర ప్రాంతం శ్రీకాకుళం, విజయనగరం మరియు విశాఖపట్నం జిల్లాలు. ఈ జిల్లాలు ఒకసారి కళింగ రాజవంశంలో ఉన్నాయి. 2011 గణాంకాలను అనుసరించి, 93,32,060 జనాభా కలిగి ఉన్నది.

ఈశాన్య నుండి తూర్పు కనుమలలోని ఎత్తైన పర్వత శ్రేణులతో ఉన్న ఈ ప్రాంతంలోని కొన్ని శిఖరాలలో కండివాలాసగడ, వంసధార మరియు బాహుడాలు ఈ ప్రాంతంలో ఉన్నాయి. నైరుతీలో తూర్పు గోదావరి జిల్లా పార్శ్వాలు, ఒడిష దక్షిణ మరియు తూర్పున బంగాళాకాతం సరిహద్దులుగా ఉన్నాయి. విశాఖపట్నం ప్రాంతం పరంగా అతి పెద్ద నగరం.

విశాఖపట్నం ఈ ప్రాంతంలోని అతి పెద్ద నగరం. ఇది భారతదేశ మొత్తం స్థూల జాతీయోత్పత్తికి దోహదపడుతున్న టాప్ 15 నగరాలలో 10 వ స్థానంలో ఉంది. పారిశ్రామిక నగరం విశాఖపట్నం 26 బిలియన్ డాలర్ల జిడిపికి దోహదం చేసింది. ఈ నగరం వివిధ రాష్ట్రాలకు చెందిన భారీ పరిశ్రమలు మరియు ఉక్కు కర్మాగారానికి కేంద్రంగా ఉంది. విశాఖపట్నం స్టీల్ ప్లాంట్ స్టీల్ మంత్రిత్వశాఖలో దేశంలో మొట్టమొదటి తీరం ఆధారిత ఇంటిగ్రేటెడ్ స్టీల్ ప్లాంట్.

విశాఖపట్నం పోర్ట్ భారతదేశంలోని ప్రధాన నౌకాశ్రయాలలో ఒకటి. హిందూస్తాన్ పెట్రోలియం కార్పోరేషన్ లిమిటెడ్ భారతదేశంలో HPCL రెండు చమురు శుద్ధి కర్మాగారాలలో ఒకటి. హిందూస్తాన్ షిప్ యార్ద్ లిమిటెడ్ (HSL) అనేది భారతదేశపు తూర్పు తీరంలో ఉన్న విశాఖపట్నంలో ఉన్న షిప్ యార్ద్. నావల్ డాక్యార్డ్, భారత్ హెవీ ఎలక్ట్రికల్స్ లిమిటెడ్, గంగావరం పోర్ట్, సింధ్ద్రి సూపర్ థర్మల్ పవర్ స్టేషన్ ముఖ్యమైన పరిశ్రమలు. విశాఖపట్నం ఐటి మరియు స్మార్ట్ హబ్ గా కూడా విలీనం అయ్యింది. విశాఖపట్నంలో వారి కార్యాలయాలు ఏర్పాటు చేసేందుకు బ్లూ-చిప్ బహుళజాతి కంపెనీలను ఒప్పించడంలో ప్రభుత్వం కృషి చేస్తోంది. విశాఖ పట్టణం నగరానికి చెందిన అనకాపల్లె వాణిజ్య కేంద్రం 36 కి. మీ. దేశంలో అత్యంత మన్నికైన మరియు అత్యంత రుచిగా ఉండే రంగాల్లో ఒకటిగా అకాపల్లె బెల్లం పరిగణించబడుతుంది.

శ్రీకాకుళం జిల్లాలోని జీడి పరిశ్రమల కేంద్రంగా పలాస-కాశిబుగ్గ ఉంది. పలాస పట్టణంలో సుమారు 200 జీడి ప్రాసెసింగ్ పరిశ్రమలు ఉన్నాయి. ఈ జంట పట్టణాలు ఆంధ్రప్రదేశ్లో అతిపెద్ద జీడిపని ఉత్పత్తి కేంద్రాలు మరియు భారతదేశంలో అతిపెద్ద ప్రాసెసింగ్ కేంద్రాలు కలిగి ఉన్నాయి. జీడి పరిశ్రమ చుట్టుప్రక్కల ప్రాంతాలలో సుమారు 15,000 మంది ప్రత్యక్ష మరియు పరోక్ష ఉపాధి కల్పిస్తుంది

పొందూరు చేతి మగ్గం అత్యుత్తమ ఖాదీ నేసిన చరిత్ర కలది. పొందూరు నుండి ఖాదీ మొత్తం దేశంలోని ఖాదీ ప్రేమికులలో ప్రసిద్ధి చెందింది. ఇక్కడ నేసిన ఖాదీ నైపుణ్యంతో మహాత్మా గాంధీ కూడా ఆశ్చర్యపోయాడని చెప్తారు మరియు అతను ఈ గ్రామానికి చెందిన ఖాదీని ఎల్లప్పుడూ ఇష్టపడ్డాడు. ఈ ప్రాంతం నుండి ఖాదీ అమెరికా, డెన్మార్క్, జపాన్ మరియు స్వీడన్ వంటి దేశాలకు ఎగుమతి చేయబడుతుంది.

ఉత్తరాంధ్ర లో 3 జిల్లాలు ఉన్నాయి అవి

విశాఖపట్నం
విజయనగరం
శ్రీకాకుళం

1. విశాఖపట్నం

విశాఖపట్నం ఆంధ్ర ప్రదేశ్ రాష్ట్రములోని జిల్లా మరియుఒక మండలము. ఆంధ్ర ప్రదేశ్లో గ్రేటర్ సిటి హోదా పొందిన తొలి నగరం. బ్రిటిషు పాలనలో వాల్తేరుగా కూడా పిలువబడింది ఈ నగరం. బంగాళా ఖాతం ఒడ్డున గల ఈ నగరంలో భారత దేశపు నాలుగో పెద్ద ఓడరేవు, దేశంలోనే అతి పురాతన నౌకా నిర్మాణ కేంద్రలాలో ఒకటి. స్వతంత్ర భారత దేశపు మొట్ట మొదటి ఓడ అయిన "జల ఉష" ఇక్కడే తయారయి, అప్పటి ప్రధాన మంత్రి జవహర్లాల్ నెహ్రూ చేతుల మీదుగా జలప్రవేశం చేయబడింది. సుందరమైన సముద్ర తీరం, అహ్లాదకరమైన కొండలతో అలరారే విశాఖపట్నం నగరానికి చుట్టుపక్కల ఎన్నో ప్రసిద్ధ యాత్రా స్థలాలు ఉన్నాయి. అద్భుతమైన అరకు లోయ సౌందర్యం, మన్యం అడవుల సౌందర్యం, లక్షల సంవత్సరాల క్రితం ఏర్పడిన బొర్రా గుహలు, 11 వ శతాబ్ది నాటి దేవాలయం, ప్రాచీన బౌద్ధ స్థలాలు మొదలైన ఎన్నో యాత్రా స్థలాలు విశాఖ చుట్టుపట్ల చూడవచ్చు. విశాఖపట్నం రేవుకు ఒక ప్రత్యేకత ఉంది. ఇది సహజ సిద్ధమైన నౌకాశ్రయం. సముద్రంలోకి చొచ్చుకొని ఉన్న కొండ కారణంగా నౌకాశ్రయానికి అలల ఉధృతి తక్కువగా ఉంటుంది. "డాల్ఫిన్స్ నోస్" అనే ఈ కొండ సహజ సిద్ధమైన బ్రేక్వాటర్స్గా పనిచేస్తుంది.

చరిత్ర

శివ పార్వతుల తనయుడు, శుక్ర గ్రహాధినేత, యుద్ధాల దేవుడు, ధైర్య సాహసాలకు మారు పేరూ అయిన, విశాఖ పేరిట నగరానికి ఈ పేరు వచ్చిందని ప్రతీతి. ప్రాచీన గ్రంథాలైన రామాయణ, మహాభారతాలలో ఈ ప్రాంత ప్రస్తావన ఉన్నట్లు కనిపించుచున్నది. రాముడు సీత కొరకు వెదకుచూ ఈ ప్రాంతం గుండానే వెళ్ళినట్లు, ఈ పరిసరాల్లోనే శబరిని కలవగా ఆమె హనుమంతుడు నివసించే కొండలకు దారి చూపినట్లుగా రామాయణం తెలియజేస్తున్నది. రాముడు జాంబవంతుని కలిసింది కూడా ఈ ప్రాంతంలోనే. ఈ ప్రాంతంలోనే భీముడు బకాసురుని వధించినాడని ప్రతీతి. నగరానికి 40 కిలోమీటర్ల దూరంలోని ఉప్పలం గ్రామంలో పాండవుల రాతి ఆయుధాలను చూడవచ్చు.

స్థానికంగా వినవచ్చే కథ ఒకటి ఇలా ఉంది.(9-11 శతాబ్దపు) ఒక ఆంధ్ర రాజు, కాశీకి వెళ్తూ ఇక్కడ విశ్రాంతి కొరకు ఆగాడు. ఆ ప్రదేశ సౌందర్యానికి ముగ్ధుడై, తన ఆరాధ్య దైవమైన విశాఖేశ్వరునికి ఇక్కడ ఒక గుడి నిర్మింపజేసాడు. కాని పురాతత్వ శాఖ ప్రకారం మాత్రం ఈ గుడి 11, 12 శతాబ్దాలలో కుళోత్తుంగ చోళునిచే నిర్మించబడినదని తెలుస్తోంది. శంకరయ్య చెట్టి అనే ఒక సముద్ర వ్యాపారి ఒక మండపాన్ని నిర్మించాడు. ప్రస్తుతం ఈ గుడి లేనప్పటికీ, - ఒక 100 ఏళ్ళ కిందట తుపానులో కొట్టుకు పోయి ఉండవచ్చు.

ఈ ప్రాంతాన్ని ఎన్నో ప్రముఖ వంశాల వారు పరిపాలించారు. వాటిలో కొన్ని: 7 వ శతాబ్దంలో కళింగులు, 8 వ శతాబ్దంలో చాళుక్యులు, తరువాతి కాలంలో రాజమండ్రి రెడ్డిరాజులు, చోళులు, గోల్కొండకు చెందిన కుతుబ్ షాహీలు, మొగలులు, హైదరాబాదు నవాబులు. 1700 సంవత్సరం నాటికి బ్రిటీష్ ఈస్టిండియా కంపెనీవారు దక్షిణ భారతదేశంలో నెలకొల్పిన అతికొద్ది వర్తకస్థానాల్లో విశాఖపట్టణం కూడా ఒకటిగా ఉండేది.

18 వ శతాబ్దంలో విశాఖపట్నం ఉత్తర సర్కారులలో భాగంగా ఉండేది. కోస్తా ఆంధ్రలోని ప్రాంతమైన ఉత్తర సర్కారులు మొదట ఫ్రెంచి వారి ఆధిపత్యంలో ఉండి, తరువాత బ్రిటిషు వారి అధీనంలోకి వెళ్ళాయి. మద్రాసు ప్రెసిడెన్సీ లో విశాఖపట్నం ఒక జిల్లాగా ఉండేది. స్వాతంత్ర్యం వచ్చే నాటికి విశాఖపట్నమే దేశంలోకెల్లా అతి పెద్ద జిల్లా. తరువాత దానిని శ్రీకాకుళం, విజయనగరం, విశాఖపట్నం జిల్లాలుగా విడగొట్టారు. 1950 ఆగస్టు 15 న శ్రీకాకుళం జిల్లా ఏర్పడింది. విశాఖపట్నం జిల్లా లోని కొంత భాగం, శ్రీకాకుళం జిల్లా నుంచి మరి కొంతభాగం కలిపి 1979 జూన్ 1 న విజయనగరం జిల్లా ఏర్పడింది

భౌగోళికం

విశాఖపట్నం బంగాళా ఖాతము నానుకొని సముద్రపు ఒడ్డున ఉంది. విశాఖపట్నానికి ఎల్లలు; ఉత్తరాన ఒడిషా రాష్ట్రము మరియు విజయనగరం జిల్లా, దక్షిణాన తూర్పుగోదావరి జిల్లా గలదు. తూర్పున బంగాళాఖాతము, మరియు పశ్చిమాన తూర్పు కనుమలు ఉన్నాయి. ఈ నగరపు అక్షాంశ రేఖాంశాలు; 17.6883° ఉత్తర అక్షాంశం, మరియు 83.2186° తూర్పు రేఖాంశం. ఈ నగరం మైదాన ప్రాంతం మరియు తీరప్రాంతాలతో ఉంది. దీని వైశాల్యం 11,161 kమీ2 (4,309 sq mi).

నగరం పేరు వెనుక చరిత్ర

విశాఖ పట్నం అన్న గ్రామనామం విశాఖ అనే పూర్వపదం, పట్నం అనే ఉత్తరపదాల కలయికతో ఏర్పడింది. వీటిలో పట్నం పట్టణానికి రూపాంతరం. పట్టణమంటే వ్యాపారకేంద్రం, నగరం, సముద్రతీరం అనే అర్థాలు వస్తున్నాయి. సముద్రతీరప్రాంతం కావడంతో ఈ నగరం పేరులోని పట్నం అనే పదానికి సముద్రతీర జనావాసం అనే అర్థం ప్రధానంగా స్వీకరించవచ్చు.

మహా విశాఖ నగర పాలన

జాతీయ పట్టణ అభివృద్ధి పధకం ద్వారా విశాఖపట్నాన్ని అభివృద్ధి చేయాలని కేంద్ర ప్రభుత్వం నిర్ణయించింది. ఈ నిర్ణయంతో, ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ప్రభుత్వం, విశాఖ పట్నం పురపాలక సంఘాన్ని, మహా విశాఖ పట్నం పురపాలక సంఘంగా అభివృద్ధి చేయాలనే ఉద్దేశంతో, విశాఖపట్నం చుట్టుపక్కల వున్న 32 గ్రామాలను (గ్రామాల పేర్లు కింద చూడు), గాజువాక పురపాలక సంఘాన్ని, మహా విశాఖ పురపాలక సంఘం ప్రభుత్వ ఆర్డరు G.O. Ms.No.938 MA & UD (Elec.II) Dept.తేది 2005 నవంబరు 21 ఇచ్చిన అధికారంతో విలీనం చేసారు. 9.82 లక్షల జనాభా వున్న విశాఖ, ఈ 32 గ్రామాలు, గాజువాక పురపాలక సంఘం కలిసి పోయిన తరువాత 14.25 లక్షల జనాభాకి పెరిగింది. ఈ విలీనం వల్ల 111 చదరపు కిలోమీటర్లు (చ.కీ.మీ.) పరిధిలో విస్తరించిన విశాఖ, 534 చ.కీ.మీ. విస్తీర్ణానికి పెరుగుతుంది.

మహా విశాఖ నగర పాలక సంస్థను 11 విబాగాలుగా విడదీసి, పరిపాలన చేస్తున్నారు. ఈ 11 శాఖలకు అధిపతులు ఉంటారు. ఈ 11మంది అధిపతులు, మహా విశాఖ నగర పాలక సంస్థ అధిపతి అయిన కమిషనరు (ఐ.ఏ.ఎస్ అధికారి) ఆధ్వర్యంలో పనిచేస్తారు.

జనాభా:

జనాభా పెరుగుదల కారణంగా 1981లో 180 మురికి వాడలున్న విశాఖపట్నంలో, 2011 సంవత్సరానికి 650 పైగా మురికి వాడలు ఉన్నాయి. వీరికి ఉండటానికి చోటు లేక, సిండియా నుంచి గాజువాక వరకూ వున్న పారిశ్రామిక ప్రాంతంలోని కొండల మీద నివాసం ఉంటున్నారు. అలాగే కప్పరాడ, మధురవాడ ప్రాంతాలలోని కొండల మీద నివాసాలు పెరిగాయి. వీరంతా వలస వచ్చిన వారే. ఫలితంగా వర్యావరణ సమస్యలు, కొండల మీద పచ్చదనం అంతరించి పోవటం జరుగు తుంది. జనాభా 2001 నుంచి 2011 వరకు (గత పదేళ్ళలో) నాలుగు లక్షల వరకు పెరిగి ఉంటుందని జనాభా అధికారులు అంచనా వేస్తున్నారు. 2011 ఫిబ్రవరి 9 నుంచి 2011 ఫిబ్రవరి 28 వరకు రెండో విడత జనాభా లెక్కల సేకరణ జరిగింది. 2001 లో నగర జనాభా 13.5 లక్షలు.ఇంతవరకూ, సేకరించిన జనాభా లెక్కల ఆధారంగా, 17.5 లక్షలవరకు నగర జనాభా పెరగవచ్చని అధికారులు అంచనా వేస్తున్నారు. ఇది ప్రాథమిక అంచనా. పూర్తిగా జనాభా లెక్కలు సేకరించిన తరువాత ఈ లెక్కలు మరింత పెరగ వచ్చును. గ్రామీణ ప్రాంతంలో పెరుగుదల 11 శాతం అంటే 2.5 లక్షల నుంచి 3 లక్షల వరకు ఉండ వచ్చును. 2001 జనాభా లెక్కల ప్రకారం గ్రామీణ ప్రాంతంలో 24.50 లక్షల మంది ఉండగా, ఆ అంకె 27.50 లక్షలకు చేరవచ్చని అంచనా. విశాఖ నగరంతో కలిపి విశాఖపట్నం జిల్లా జనాభా 2001లో 38 లక్షలు. అదే 2011 నాటికి ఈ అంకెలు 45 లక్షలకు చేరవచ్ఛని అంచనా.

పరిశ్రమలు:

విశాఖ ప్రముఖ పారిశ్రామిక కేంద్రం. ఎన్నో భారీ పరిశ్రమలు ఇక్కడ నెలకొని ఉన్నాయి. వాటిలో హిందుస్దాన్ పెట్రోలియం కార్పొరేషన్ లిమిటెడ్ చమురు శుద్ధి కర్మాగారం, విశాఖపట్నం ఉక్కు కర్మాగారం, జింకు శుద్ధి కేంద్రం, భారత్ హెవీ ప్లేట్స్ అండ్ వెస్సెల్స్ లిమిటెడ్, హిందూస్థాన్ షిప్యార్డు, కోరమండల్ ఫెర్టిలైజర్సు, గంగవరం పోర్ట్, ఇది ఫ్రైవేటు పోర్టు కొన్ని. ఉక్కునగరంలోని విశాఖ ఉక్కు కర్మాగారం 6.3 మిలియన్ టన్నుల సామర్ధ్యానికి విస్తరిస్తున్న తరుణంలో భవిష్యత్తులో ముడిసరుకు కొరత తలెత్తకుండాఅ ఉండేందుకు ఐరన్ ఓర్ (ఇనుప ఖనిజం) ఐరన్ ఓర్ యార్డు నిర్మాణాన్ని సంస్థ చేపడుతోంది రవాణా జాప్యమైతే కర్మాగారం ఇబ్బందుల్లో పడకుండా నిల్వ ఉంచిన ముడిసరుకును వినియోగించుకోవచ్చును. భవిష్యత్తులో గనుల నుంచి నేరుగా కర్మాగారానికి పైపుల ద్వారా ముడిసరుకు సరఫరా చేసేలా ఇప్పటికే ఒప్పందం చేసుకున్నారు.

పరిశ్రమల అభివృద్ధి కొరకు విశాఖపట్నంలో ఒక ప్రత్యేక ఆర్ధిక ప్రాంతంను ప్రభుత్వం నెలకొల్పింది. విశాఖపట్నంలో తమ కార్యకలాపాలను ప్రారంభించే విషయమై వివిధ సంస్థలతో ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ప్రభుత్వం సంప్రదిస్తూ ఉంది. భారత ప్రభుత్వపు భాభా అణు పరిశోధనా సంస్థ వారు తమ పరిశోధనా కేంద్రాన్ని, ఒక అణు విద్యుత్ కేంద్రాన్ని ఏర్పాటు చేసే విషయం పరిశీలిస్తున్నారు.

ఐ.టీ రంగంలో శీఘ్రంగా పురోగమిస్తున్న నగరాలలో విశాఖ ఒకటి. సత్యం కంప్యూటర్స్, హెచ్.ఎస్.బి.సి, సైనెక్టిక్ ఇన్ఫోటెక్ ప్రైవేటు లిమిటెడ్, నూనెట్ టెక్నాలజీస్ ఇక్కడ స్థావరం ఏర్పరచుకున్న ప్రముఖ సంస్థలు. ఐ.బీ.ఎమ్ వారు విశాఖ నడి ఒడ్డున వున్న రాంనగర్ లో కార్యాలయం ఏర్పాటు చేసారు వైజాగ్ సమీపంలోని పరవాడ లో ఫార్మా కంపెనీలు అభివృద్ధి చెందాయి .

భారత నౌకాదళం

భారత నౌకా దళ తూర్పు కమాండుకు విశాఖపట్నం కేంద్ర స్థానం.(ప్రధాన స్థావరం).

పర్యాటకం:

జిల్లాలో పర్యాటక రంగం అభివృద్ధి చెందింది, పలు పర్యాటక స్థలాలు, పుణ్యక్షేత్రాలు పర్యాటకులను ఆకర్షిస్తున్నాయి. జిల్లాలోని పర్యాటక ప్రదేశాలన్నీ కలిపి 2017లో కోటి 78 లక్షల మంది పైచిలుకు, 2016లో రెండుకోట్ల 6 లక్షల పైచిలుకు పర్యాటకులు సందర్శించారని ప్రభుత్వ అంచనా. 2016, 2017 సంవత్సరాల్లో అత్యధిక పర్యాటకులు సందర్శించిన ఆంధ్రప్రదేశ్ జిల్లాల్లో విశాఖపట్టణం జిల్లా మూడవ స్థానంలో కొనసాగుతోంది. విదేశీ పర్యాటకులు అత్యధికులు సందర్శించిన జిల్లాల్లో 2016, 2017ల్లో రెండో స్థానం నిలబెట్టుకుంది.

సింహాచలం - శ్రీ వరాహ లక్ష్మీ నరసింహ స్వామి దేవాలయం, డాల్ఫిన్స్ నోస్ (డాల్ఫిన్ చేప ముక్కులాగ వుంటుందని, ఈ కొండకు, ఆ పేరు పెట్టారు). 174 మీటర్ల ఎత్తులో, సముద్ర మట్టానికి 358 మీటర్ల ఎత్తులో ఉంది. ఈ కొండమీద ఉన్న లైట్ హౌస్, సముద్రంలో ప్రయాణిస్తున్న నావికులకు, దారి చూపుతుంది. యాత్రికులు ఈ లైట్ హౌస్ను చూడవచ్ఛు. ఈ కొండ మీద నౌకాదళ సిబ్బందికి బహుళ అంతస్తుల భవనాలు నిర్మించారు. ఈ కొండ దిగితే, యారాడ అనే గ్రామం కనిపిస్తుంది. అరటి, కొబ్బరి పంట పొలాలతో పచ్ఛని పొలాలతో ఈ పల్లె కనిపిస్తుంది. కనకాంబరాలు కూడా ఇక్కడ పండిస్తారు. రామకృష్ణ బీచ్ - విశాఖ వాసులకు ఇది మొదటి బీచ్. చాలా సుందరమైనది. సముద్రపు కోత వలన, బీచ్ విస్తీర్ణం తగ్గింది. ఈ ప్రాంతంలో, దేశ నాయకుల విగ్రహాలు, ప్రాంతీయ నాయకుల విగ్రహాలు నెలకొల్పారు. ఈ తీరానికి దగ్గరలోనే కాళికాలయం, రామకృష్ణా మిషన్, హవా మహల్, జలాంతర్గామి (కాల్వరి) మ్యూజియం ఉన్నాయి. భారత దేశంలో ఇటువంటి మ్యూజియం మరెక్కడా లేదు. కాళికా దేవి ఆలయం, ఆంధ్ర విశ్వవిద్యాలయం (ఆంధ్ర విద్యా కళా పరిషత్),కైలాసగిరి - శంఖం, ఛక్రం, నామాలు రాతిపూట కైలాసగిరి కొండ మీదనుంచి రాత్రివేళ మెరుస్తూ కనిపిస్తాయి. శివ పార్వతుల విగ్రహాలు కనువిందు చేస్తాయి., రిషికొండ బీచ్ - నగరానికి 8కి.మీ దూరంలో ఉంది. ఇక్కడ పర్యాటక శాఖ, పున్నమి రిసార్టులను వర్యాటకులకు అద్దెకు ఇస్తుంది. ఇక్కడి సముద్ర తీరం స్నానాలు చేయటానికి సురక్షితమైన చోటు. జగదాంబా సెంటరు - జగదాంబ సినీమా హాలు కట్టక ముందు, ఈ ప్రాంతాన్ని, ఎల్లమ్మ తోటగా పిలిచే వారు. నాగుల చవితి నాడు, ఇక్కడి చుట్టుపక్కల వున్న ప్రజలు పుట్టలో పాలు పోసేవారు. అన్ని పాము పుట్టలు వుండేవి. చిన్న అడవి లాగా వుండేది. ఇప్పటికీ, ఇక్కడ ఎల్లమ్మ గుడి ఉంది. ఇక్కడి భూములన్నీ 'దసపల్లా' రాజులకు చెందినవి. అందుకు గుర్తుగా ఇక్కడ కట్టిన సినిమా హాలు పేరు 'దసపల్లా ఛిత్రాలయ'. హోటల్ వేరు 'దసపల్లా హోటల్'. జగదాంబ 70 ఎమ్. ఎమ్. థియేటర్ కట్టిన తరువాత, ఈ ప్రాంతం అంతా వ్యాపార పరంగా అభివృద్ధి చెంది, విశాఖపట్నం అంటే, జగదాంబ సెంటరు ఆందరికీ గుర్తు వస్తుంది. అర్.టి.సి. కాంప్లెక్స్ కట్టేవరకు, విశాఖపట్నం జగదాంబ సెంటర్ వరకే వుండేది. అరకు: వేసవి విడిది. ఇక్కడికి 112 కి.మీ దూరం. అరకు లోయ 3100 అడుగుల ఎత్తులో ఉంది. విశాఖ నుంచి అరకు లోయకు రైలు ప్రయాణం ఒక మధురానుభూతి. పచ్ఛని లోయలు, హోటళ్ళు, విశ్రాంతి మందిరాలు వునాయి. పద్మాపురం గార్డెన్స్, బొర్రా గుహలు కూడా చూడదగినవి. బొర్రా గుహలు (90 కి.మీ దూరం) 10లక్షల సంవత్స్రరాల క్రితం ఏర్పడినవి. పర్యాటక శాఖ ఈ గుహలను విద్యుత్ దీపాలతో అలంకరించింది.

పోర్టు వెంకటేశ్వర స్వామి: ఇక్కడ మూడు కొండలు ఉన్నాయి.ఒక కొండపై వెంకటేశ్వర స్వామి, ఒక కొండపై ముస్లిములకు పవిత్రమైన దర్గా, మరొక కొండపై (రాస్ కొండ) క్రైస్తవులకు పవిత్రమైన ఛర్చి ఉన్నాయి. విశాఖపట్నంలోని ఈమూడు మతాల పవిత్ర ప్రదేశాలు చూడటం ఒక మధురానుభూతి.
కాళికాలయం: మూడు కాళికాలయాలు ఉన్నాయి. ఒకటి రామకృష్ణ బీచ్ దగ్గర, రెండవది ఉక్కు నగరంలో, మూడవది రైల్వే స్టేషను దగ్గర.

2. విజయనగరం

కళింగ యొక్క వివిధ హిందూ చక్రవర్తులచే విజయనగరం పాలించబడింది. ఉత్తర సరిహద్దులో ఉన్న శ్రీకాకుళం ప్రాంతంతో సహా కుబ్జ విష్ణువర్ధన (624-641) పాలనలో వేంగి తూర్పు చాళుక్యుల యొక్క అంతర్భాగంగా ఉంది. అతని పాలనలో వెంగి రాజ్యం ఉత్తరాన శ్రీకాకుళం నుండి దక్షిణాన నెల్లూరు వరకు విస్తరించింది. వారు తెలుగును పెంచి పోషించారు. ఈ ప్రాంతం పొరుగున ఉన్న గజపతిలు చేత కొంత కాలం పాటు ఆక్రమించబడింది. విజయనగర సామ్రాజ్యం అనేక యుద్ధాలపై పొరాడీ, చివరికి గజపతిలను బయటకు పంపింది. ఈ ప్రాంతం విజయనగర సామ్రాజ్యం యొక్క కృష్ణదేవరాయల పాలనలో కూడా ఉంది. నిజాంలు 1707 నుండి 1753 వరకు పాలించారు. రాజమండ్రి, ఏలూరు, కొండపల్లి, మరియు శ్రీకాకుళం జిల్లా లకు ఉత్తర శ్రీకాకుళం ఆర్ధిక రాజధానిగ ఉండేది. 1753 లో ఫ్రెంచ్ నిజాం సమ్రాజ్యమును ఓడించి, వారి పరిపాలనకు ముగింపు పలికారు. ఆప్పటి నుండి ఈ జిల్లాలన్నీ ఫ్రెంచ్ ఇండియాలొ భాగమయాయి. అయినప్పటికీ ఫ్రెంచ్ సామ్రాజ్యవాధులు ఎక్కువకాలం ఇక్కడ నిలువలెకపొయారు. వెనువెంటనే 1756లొ జరిగిన ఆంగ్ల-ఫ్రెంచ్ యుద్ధంలొ బ్రిటీష్ వారిచేతులో ప్రెంచ్ వారు పరాజయం పాలయ్యారు.

విజయనగరం చరిత్రలొ 24 జనవరి 1757లొ విజయనగరం మరియు బొబ్బిలి రాజ్యాల మద్య జరిగిన బొబ్బిలి యుద్దం అతి ప్రధానమయినది. ఈ రాచరిక రాజ్యానికి చెందిన పాలకులు పుసపాటి కుటుంబానికి చెందినవారు. నందిగామ మండలంలొ ఉన్న పుష్పాడు గ్రామాన్ని అమల రాజు నిర్మించారు. ఈ గ్రామం తరువాత పుసపాడు అని పిలువబడింది మరియు అక్కడ నివసిస్తున్న క్షత్రియలు పుసాపిటిస్ అని పిలవబడ్డారు.

ఈ ప్రాంతం యొక్క చరిత్ర లండన్ చరిత్రతో ముడిపడి ఉంది, ప్రత్యేకంగా తాగునీటి ఫౌంటైన్లను అందించే ఉద్యమం. 1867 లో విజయనగరం మహారాజు (విజయనగరంలోని మేర్జా విజారామా గజపతి మనీ సుల్తాన్ బహదూర్) చాలా విస్తృతమైన గోతిక్ ఫౌంటెన్ నిర్మాణానికి నిధులు సమకూర్చారు. ఇది హైడ్ పార్కు అంచున ఉన్న పాలరాతి ద్వారంకి దగ్గరగా ఉంది. కాని తర్వాత 1964 లొ కొత్త రహదారికి వ్యవస్థ కోసం కూల్చివేశారు. వాస్తుశిల్పి రాబర్ట్ కీరెల్ [fl.1862-1902], ఇతను (లిస్టెడ్) రెడీ మనీ డ్రింకింగ్ ఫౌంటైన్ రూపకల్పన చేశారు, ఇది రెజెంట్స్ పార్కులో నిలిచివుంది, ఇది 1869 లో సర్ జహంగీర్ కౌసజి జహంగీర్ రీడింనీచే వెస్ట్మినిస్టర్ మరియు కామ్డెన్ సరిహద్దులలో నెలకొల్పబడింది. బ్రిటిష్ ఆర్కిటెక్ట్స్ యొక్క డిక్షనరీ ప్రకారం, కైరెల్ మెట్రోపాలిటన్ డ్రింకింగ్ ఫౌంటైన్ అసోసియేషన్ చే నియమించబడిన వాస్తుశిల్పి, ఈ ఫౌంటెన్లను స్థాపించారు మరియు లండన్ మెట్రోపాలిటన్ ఆర్కైవ్స్తో అతని ఆర్కైవ్ను ఉంచారు. ఈ పట్టణంలో జరిపిన త్రవ్వకాల్లో, 900 B.C. చెందిన రాగి నాణేలు బయట పడాయి.

ప్రసిద్ధ ప్రాంతాలు (పర్యాటక / ఆలయాలు)

బొబ్బిలి ఫోర్ట్:

బొబ్బిలి యొక్క పట్టణం మరియు రాజ్యం వెంకటాగిరి రాజా యొక్క 15 వ వంశంలోని పెద్ద రాయుడు ద్వారా 17 వ శతాబ్దంలో స్థాపించబడింది. ఈ పట్టణం నిజానికి "పెద్ద పులి" ("ది బిగ్ టైగర్") అనే పేరు ఉండేది. తరువాత శ్రీకాకుళంలో నవాబ్ అయిన షేర్ ముహమ్మద్ ఖాన్ తన దక్షిణాది ప్రచారంలో తన సేవలు కోసం వెంకటగిరి మహారాజుకు ఈ ప్రాంతాన్ని బహుమతిగా ఇచారు. అయితే, సమయంతో ఈ పట్టణం "పీబుబులి" గా పిలిచారు, తరువాత "బెబుల్బి" మరియు చివరికి "బొబ్బిలి" గా పిలవబడింది .1750 లో బొబ్బిలి యుద్ధం, ఆంధ్ర ప్రదేశ్ రాష్ట్ర చరిత్రలో ముఖ్యమైన భాగాలలో ఒకటి. విజయనగర రాజులు ఫ్రెంచ్ జనరల్ మార్క్విస్ డి బుస్సి సహాయంతో యుద్ధాన్ని గెలిచారు. ఈ యుద్ధం బొబ్బిలి పేరుకు విశిష్టమైన గౌరవాన్ని ఇచ్చింది.

గోవిందపురం ఆలయం:

ఆంధ్రప్రదేశ్ లోని విజయనగరం జిల్లాలోని పుసపతిరేగ మండలంలో గోవిందపురం ఒక గ్రామంగా ఉంది, ఇక్కడ అద్భుతమైన ఆలయం శిల్ప సౌందర్యానికి ప్రసిద్ధి చెందింది మరియు భగవద్గిత యొక్క సారాంశం మీద ఆధారపడి ఉంది. రథంపై లార్డ్ క్రిషన్ తో గంగా రథం సందర్శకులను ఆకర్షిస్తుంది. ఇది శ్రీకాకుళం జిల్లాలోని చింతపల్లికి దగ్గరలో ఉంది. కార్తీక మాసం సమయంలో, ఇక్కడ వనబొజనాలు చాలా సాధారణం.

జమ్మీ వృక్షం:

పురాణాల ప్రకారం, ఈ "జమ్మీ వృక్షం" పాండవులు వారి ఆయుధాలను దాచిపెట్టి, వారి బహిష్కరణ యొక్క తుది సంవత్సరంలో (ఆగ్నాథవాసం) ఆరంభించారు. అంతేకాక, శ్రీ తిరుప్రునాధ స్వామి మరియు శ్రీ జనార్ధన్ స్వామి యొక్క విగ్రహాలను రాజు ధర్మరాజ్ మరియు కున్టీలు ఈ ప్రదేశంలో ఏర్పాటు చేశారు.

పొందూరు:

శ్రీకాకుళంలో ఉన్న ఒక చిన్న గ్రామం ఖాది నేతకు ప్రసిద్ది. పొందూరు లోని ఖాదీ మొత్తం దేశంలోని ఖాదీ ప్రేమికులలో ప్రసిద్ధి చెందింది. ఇక్కడ నిర్మించిన ఖాదీ నైపుణ్యంతో మహాత్మా గాంధీ కూడా ఆశ్చర్యపోయాడని చెప్తారు మరియు అతను ఈ గ్రామానికి చెందిన ఖాదీని ఎల్లప్పుడూ ఇష్టపడ్డాడు. ఈ ప్రాంతం నుండి ఖాదీ అమెరికా, డెన్మార్క్, జపాన్ మరియు స్వీడన్ వంటి దేశాలకు ఎగుమతి చేయబడుతుంది.

పున్యగిరి ఆలయం:

శ్రీ ఉమా కోటిలింగేశ్వర స్వామి ఆలయం విజయనగరం జిల్లాలో ఉన్న శివ క్షేత్రం. ఈ ఆలయం S. కోటా దగ్గర ఉన్న పున్యగిరి కొండలలో ఉంది. ఈ కొండ యొక్క పురాతన పేరు విరాటా పర్వతం. కొండకు ప్రవహించే అనేక నిరంతర ప్రవాహాలు ఉన్నాయి. ఈ దేవాలయం యొక్క శివ లింగం సహజ నీటి ప్రవాహం నుండి నీటిని చుట్టుముడుతుంది. మహాశివరాత్రి మరియు కార్తీక మాసం సమయంలో భక్తులు పెద్ద సంఖ్యలో వస్తారు. పునియాగిరి శ్రీనువారపుకోట నుండి కేవలం 4 కిలోమీటర్ల దూరంలో, విజయనగరం నుండి 25 కిలోమీటర్లు మరియు విశాఖపట్నం నుండి 70 కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉంది.

పైడితల్లి అమ్మవారి ఆలయం:

ఈ పట్టణంలో పైడితల్లి అమ్మవారు అనే పురాతన ఆలయం ఉంది. పశుపతి రాజ కుటుంబానికి చెందిన కుమార్తెలలో ఒకరు, పైడితల్లమ్మ యొక్క పునర్జన్మ అని లెజెండ్లో ఉంది. దేవత యొక్క ఆశీర్వాదంతో సంతోషంగా మరియు సంపన్నమైన జీవితాన్ని పొందవచ్చని స్థానికుల నమ్మకం. 1752 సంవత్సరంలో విజయదశీమి రోజున దేవత విగ్రహం కనుగొనబడింది. ఈ సందర్భంగా గుర్తు చేసుకోవటానికి వార్షిక జాత్రా 21 మరియు 22 అక్టోబరులలో జరుగుతుంది, ఇది పెద్ద సమూహాలను ఆకర్షిస్తుంది.

రామతీర్థం:

రామతీర్థం 1000 సంవత్సరాల వయస్సు గల రామచంద్రస్వామి ఆలయానికి నిలయం. రామతీర్థం బౌద్ధ స్థలాలలో కూడా ప్రసిద్ధి చెందింది, ఈ ప్రాంతంలో కొన్ని ఆధారాలు ఉన్నాయి. ఈ దేవాలయానికి సమీపంలో గురుబుఖ్కొండ అని పిలువబడే ఒక నల్ల కొండ పైన, మీరు 19 అడుగుల ఎత్తు మరియు 65 అడుగుల పొడవున్న పెద్ద బౌద్ధ మఠాపు యొక్క అవశేషాలను చూడవచ్చు. ఒక మఠం, చైత్య, సన్యాస కణాలు, రెండు శాంతి స్తూపాలు, ఒక ఘన రాయి స్తూపం, ఒక పరివేష్టిత ప్రాంగణం మరియు ఈ కొండ మీద ఒక స్తంభాల మందిరం ఉన్నాయి.

వేణు గోపాల స్వామి ఆలయం:

శ్రీ తిరుప్రునాధ స్వామి మరియు శ్రీ జనార్ధన్ స్వామి విగ్రహాలను రాజు ధర్మరాజ్ మరియు కుంతీలు ఈ ప్రదేశంలో ఏర్పాటు చేశారు. 500 సంవత్సరాల క్రితం గ్రామస్తులు శ్రీ మాధవ స్వామి విగ్రహాన్ని కనుగొన్నారు. పూర్వం రెండు దేవాలయాల మధ్య స్థాపించారు. శ్రీ వేణుగోపాలస్వామి టెంపుల్ వారికి తమ ఉనికినిచ్చారు. త్రిపురంటక స్వామి ఆలయంలోని జమ్మీ వృక్షం అద్భుత లక్షణాలు కోసం పవిత్రమైనదిగా భావిస్తారు. ఈ ఆలయం వేలాది సంవత్సరాలు పురాతనమైనది. స్థానిక నివాసులు ఈ ఆలయాన్ని మార్చేందుకు ప్రయత్నించారు, అయితే వారు ఈ శివలింగంను నిలువరించలేకపోయారు. ఆధునిక కాలపు గెలాజిస్ట్స్ అంచనా ప్రకారం, శివలింగం భూమికి 179 అడుగుల ఎత్తులో విస్తరించింది. విజయనగరం నుండి 10 కిలోమీటర్ల దూరంలో గౌతమి నది ఒడ్డున జమ్మీలో ఉంది.

విజయనగరం కోట:

విజయనగరం పట్టణం గంభీరమైన కోట చుట్టూ నిర్మింపబడింది. చతురస్రాకార రాయి కోట పాలకులు గత కీర్తి వర్ణించే ఆ రోజుల్లో బిల్డర్ల మరియు వాస్తుశిల్పులు జ్ఞానం మరియు నైపుణ్యం యొక్క సాక్ష్యం. విశాఖపట్నం, తుని మరియు కాకినాడ నుండి విజయనగరం కోటను బస్సు లో చేరుకోవచ్చు. విజయవాడ-హౌరా లైన్ పై విజయనగరం రైల్వే స్టేషన్ సమీప రైల్వే స్టేషన్

2011 జనాభా లెక్కల ప్రకారం

సెన్సస్ ఇండియా యొక్క తాత్కాలిక నివేదికల ప్రకారం 2011 లో విజయనగరం జనాభా 228,025; ఇందులో పురుష మరియు స్త్రీలు వరుసగా 111,950 మరియు 116,075 ఉన్నాయి. విజయనగరం నగర జనాభా 228,025; దాని పట్టణ / మహానగర జనాభా 239,909 మందిలో 117,795 పురుషులు మరియు 122,114 మంది స్త్రీలు ఉన్నారు.

2011 సెన్సస్ ప్రకారం ఓటర్లు సంఖ్య:

2014 ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ఎన్నికల గణాంకాల నివేదికల ప్రకారం

పురుషుల ఓటర్లు సంఖ్య : 11,61,477
స్త్రీల ఓటర్లు సంఖ్య : 11,82,997
మొత్తం ఓటర్లు సంఖ్య : 23,44,474

జిల్లాలో సమస్యలు:

విజయనగరం వ్యవసాయ వృద్ధి, పరిశ్రమలు, సేవా రంగాలతో సహా ప్రతి రంగంలో చివరిలో నిలిచింది
పారిశ్రామిక రంగం సవాళ్లను ఎదుర్కొంటోంది.
వినియోగదారు మార్కెట్లలో మార్పులు కారణంగా, జనపనార మరియు ఫెర్రో మిశ్రమ పరిశ్రమలు సమస్యలను ఎదుర్కొంటున్నాయి.
ఉమా జ్యూట్ మిల్, అరుణ జ్యూట్ మిల్, స్వరాంధ్ర, ఆంధ్ర ఫైబర్స్, గోపాల్ కృష్ణ వంటివి మూతబడ్డాయి. అందువల్ల, వేలాదిమంది కార్మికులు నిరుద్యోగులుగా ఉన్నారు.
సహజ వనరుల వినియోగం లేకపోవడం వలన జిల్లా వెనుకబాటుతనానికి ప్రధాన కారణం.
నిరక్షరాస్యత - దాని వెనుకబాటుతనానికి ప్రధాన కారణం
మునిసిపాలిటీ కార్మికులు సరిగా పనిచేయరు - చెత్త పారవేయడంలో అసంతృప్తి
ఈ ప్రాంతంలో గాలి కాలుష్యం తీవ్రంగా ఉంది.
చీపురుపల్లిలోని కొన్ని గ్రామాల్లో సరైన బస్సు రవాణా లేదు
చింతపల్లి బీచ్, కాటేజెస్ మరియు రిసార్ట్స్ ఇంకా ఎటువంటి నిర్వహణ లేదు.

3. శ్రీకాకుళం

శ్రీకాకుళం గొప్ప చరిత్రకు ప్రసిద్ది. ఆసక్తికరంగా ఇది పేదల ఊటీ అని పిలుస్తారు. ఈ అద్భుతమైన జిల్లా ఒకసారి కళింగలో భాగంగా ఉంది, 3 వ శతాబ్దపు బి.సి. యొక్క భూస్వామ్య గణతంత్రం, ఆంధ్ర ప్రదేశ్ లోని తూర్పు గోదావరి జిల్లాలోని పిఠాపురం నుండి ఒడిషాలోని ఆధునిక కట్టక్ వరకు విస్తరించి ఉంది. చక్రవర్తి అశోకా బి.సి.లో దానిని స్వాధీనం చేసుకునే వరకు, మౌర్యులకు వ్యతిరేకంగా దీర్ఘకాలం ఉన్నది ఈ ప్రాంతం మాత్రమే. బి.సి 262-261. అశోకుని ప్రభావంతో, బౌద్ధమతం శ్రీకాకుళం జిల్లాలోని దంతపురి, శాలిహుండం, జగతీమెట్ట మరియు కళింగపట్నం వంటి అనేక ప్రాంతాలకు వ్యాపించింది. శ్రీకాకుళం పట్టణం శివార్లలో బౌద్ధ స్థలాలను కనుగొన్నారు. ఖరీవాలా సమయంలో జైనమతం కళింగ ప్రాంతానికి కూడా ప్రభావితమైంది. చరిత్రకారులు, సంగమయ్యకొండ, శ్రీ ముఖలింగం, విష్ణుకొండ మరియు ఇతర ప్రాంతాల్లో జైనమతం అనుసరించినట్టు ఆధారాలు ఉన్నాయని అభిప్రాయాలు వ్యక్తం చేసారు.

మొదటి మరియు మూడో శతాబ్దాల మధ్య ఈ ప్రాంతం శక్తివంతమైన శాతవాహన రాజుల అధికార పరిధిలోకి వచ్చింది. ఏ.డి. 350 నాటికి, ఈ ప్రాంతం పిఠాపురం యొక్క వశిష్టపుట శక్తీర్మా రాజ్యంలో భాగంగా ఉంది. ఇది గంగ రాజవంశంలో ఏ.డి. 440 నాటిది. గంగ మరియు మాతారా రాజవంశాలు అనేక శతాబ్దాలుగా ఈ ప్రాంతాన్ని నియంత్రించాయి మరియు వారి పాలనలో శ్రీకూర్మం మరియు శ్రీ ముఖలింగం వంటి ప్రధాన ఆలయాలు నిర్మించబడ్డాయి. విజయనగర వంశం యొక్క కృష్ణదేవరాయలు ఈ ప్రాంతంపై ప్రయాణిస్తూ మూడుసార్లు దాడి చేశారు, ప్రతాపరుద్ర గజపతి పాలనలో ఇది జరిగింది, ప్రతాపరుద్ర మంత్రి గోవింద్రరాజా ఈ ప్రాంతాన్ని పాలించారు, 1572 నుండి గోల్కొండ నవాబులు ఈ ప్రాంతాన్ని పాలించారు.

1687 లో శ్రీకాకుళం గుల్షానాబాద్ పాలనలో ఒక గ్రామం, శ్రీకాకుళం, విజయనగరం, విశాఖపట్నం, ఒడిషాలోని కొన్ని ప్రాంతాలకు తమ డబ్బు లావాదేవీలకు ఫౌజ్దారి కేంద్రంగా ఏర్పడింది. గుల్షానాబాద్ అనే పదం పెర్షియన్ పదాలు, గులాబీ తోట మరియు బెందీ (బెండింగ్) నుండి వచ్చింది. 1707 నుండి హైదరాబాద్ నిజాం రాష్ట్రంలో ఆదాయ సేకరణ కోసం శ్రీకాకుళం ప్రధాన కార్యాలయంగా ఉంది. ఆంగ్లో-ఫ్రెంచ్ యుద్ధాల సమయంలో 1756 లో బ్రిటీష్ ఇంపీరియలిస్టులు ఫ్రెంచ్ సామ్రాజ్యవాదులు ఈ జిల్లా నుండి బయటపడ్డారు. 1759 లో ఫాజ్దారీ పరిపాలన ముగిసింది మరియు బ్రిటిష్ పాలన మొదలైంది, మరియు శ్రీకాకుళం పట్టణం గంజాం జిల్లాలో భాగంగా ఉంది మరియు విశాఖ జిల్లాలో పాలకొండ మరియు రాజాంగం ప్రాంతాలు చేర్చబడ్డాయి.

బ్రిటిష్ పాలన తరువాత, శ్రీకాకుళం జిల్లా, విశాఖపట్నం జిల్లా నుండి విభజన ద్వారా 1950 లో ఏర్పడింది, కొంతకాలంగా దాని ప్రాదేశిక అధికార పరిధి చెక్కుచెదరలేదు. అయితే 1969 నవంబర్లో, విశాఖపట్నం జిల్లాలోని కొత్తగా ఏర్పడిన గజపతినగరం తాలూక్కు బొబ్బిలి తాలూకా నుండి 44 గ్రామాలు సాలూరు తాలూకా నుండి 63 గ్రామాలు కోల్పోయాయి. 1979 మేలో విజయనగరంలోని ప్రధాన జిల్లాతో కొత్త జిల్లా ఏర్పడటం వలన ఈ జిల్లా ప్రధాన భూభాగ మార్పులకు దారితీసింది. ఇది సాలూర్, బొబ్బిలి, పార్వతీపురం, చీపరుపల్లి తాలూకాలు కొత్త జిల్లాకు మార్చబడ్డాయి.

అరసవల్లి

అరసవల్లి గ్రామంలో ఉన్న సూర్యనారాయణస్వామి దేవస్థానం సుమారు 2.5 కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉంది. ఆంధ్రప్రదేశ్లోని తీరప్రాంత జిల్లాలోని శ్రీకాకుళం పట్టణానికి తూర్పున ఉంది. ఇది మన దేశంలో రెండు సూర్య దేవాలయాలలో పురాతనమైనది. పద్మ పురాణం ప్రకారం, మానవజాతి యొక్క సంక్షేమం కొరకు కశ్యపారాజు అరసవల్లిలో సూర్య విగ్రహంను స్థాపించారు. సూర్యడు కశ్యపాస గోత్రం అందువలన, అతను గ్రహ రాజుగా కూడా పిలువబడ్డాడు. దేవాలయం యొక్క 'స్ధలపురాణం ' ప్రకారం కశ్యపారాజు ఈ దేవాలయాన్ని స్థాపించి, సూర్యుని యొక్క ఇప్పుడు ఉన్న విగ్రహాన్ని ఏర్పాటు చేసాడు.

శ్రీకూర్మము

విష్ణుమూర్తికి అంకితం చేయబడిన పురాతన మరియు ప్రసిద్ధ దేవాలయాలలో శ్రీకూర్మము ఒకటి. శ్రీకూర్మము విష్ణువు యొక్క రెండవ రూపం, అతను ఒక తాబేలు యొక్క అవతారరంలో ఇక్కడ "శ్రీ కుర్మానాథ" రూపంలో శ్రీకూర్మం అనే గ్రామంలో వెలిసాడు. విష్ణువు "కుర్మావతారా" లో చూడబడిన ఆలయం మొత్తం దేశంలో ఇది ఒక్కటి మాత్రమే. కొన్ని శిలాశాసనాలు ప్రకారంఈ ఆలయం శివునికి ప్రధాన ఆలయం మరియు శైవులచే (శివ భక్తులు) పూజింపబడినవి. ఇది తరువాత శ్రీ రామనుజాచార్యలు చే వైష్ణవకు మార్చబడింది. ఆలయం ఏకముఖి శిల నుండి నిర్మించబడి ఉంటుంది. దేవాలయ స్తంభాలపై అనేక శాసనాలు ఉన్నాయి, వాటిలో ఎక్కువ భాగం దేవనాగరి (స్క్రిప్టింగ్ లాంగ్వేజ్) లిపిలో 11 వ నుండి 19 వ శతాబ్దం AD వరకు ఉండేవి. ఈ ఆలయ నిర్మాణ శైలి అందమైన శిల్పాలతో అద్భుతంగా నిర్మించబడింది.

శాలిహుండం

శాలిహుండం ఆంధ్రప్రదేశ్ లోని శ్రీకాకుళం జిల్లాలోని గార మండలం లో ఒక గ్రామం మరియు పంచాయితీ. ఇది కళింగపట్నానికి 5 కిలోమీటర్ల దూరంలో పశ్చిమాన, వంశధార నదికి దక్షిణాన ఉంది, శ్రీకాకులం పట్టణం నుండి 18 కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉంది. చాలామంది దీనిని సాలివాటికా, సలియపటికా అని పిలిచేవారు. సుందరమైన పరిసరాల మధ్య అనేక కొండల స్తూపాలు మరియు కొండపై ఉన్న భారీ సన్యాస సంక్లిష్టాలు ఉన్నాయి. 1919 లో ఈ స్థలాన్ని గుడిగు వెంకట రామమూర్తి కనుగొన్నారు. త్రవ్వకాలలో స్మారక కట్టడాలు, నాలుగు స్తూపాలు, చైత్యగ్రిహా, నిర్మాణ ప్రాంతాలు మరియు బౌద్ధమతం యొక్క మూడు దశలను ప్రతిబింబించే అనేక శిల్పాలు, తెరవాడ, మహాయాన మరియు వజ్రయానలు సుమారు 2 వ దశాబ్దంలో కనుగొన్నారు. 'తారా' మరియు మారిచిల విగ్రహాలు ఈ ప్రదేశంలో కనుగొనబడ్డాయి, మరియు ఇక్కడ నుండి బౌద్ధమతం సుమిత్ర మరియు ఇతర దూర ప్రాచ్య దేశాలకు విస్తరించింది.

శ్రీముఖలింగం

శ్రీముఖలింగం దేవాలయం వంశధార నది ఎడమ ఒడ్డున ఉన్న శివునికి అంకితం చేయబడింది. అందంగా చెక్కబడిన ఈ దేవాలయం శివుని మూడు రూపాలకి చెందిన ముకులింగేశ్వర, భీమేశ్వర మరియు సోమేశ్వర మూడు దేవాలయాల సమూహం. ఈ ఆలయం ఇండో-ఆర్యన్ శైలిలో నిర్మించబడింది. అద్భుతమైన శిల్పాలు, క్లిష్టమైన శిల్ప శైలి చూడడానికి ఈ ఆలయాన్ని సందర్శించాలి. ఈ దేవాలయ నిర్మాణ శైలి చాలా సొగసైనది. పెద్ద ఆలయ ప్రవేశ ద్వారం, మెట్ల మార్గం మరియు రెండువైపుల రెండు సింహాలు నిర్మించారు. మొదటి గేటు బయటి ప్రకారానికి మిమ్మల్ని తీసుకెళుతుంది.

కళింగపట్నం

కళింగపట్నం గొప్ప చరిత్రను కలిగి ఉంది ఇది భారతదేశంలో పశ్చిమ ఆక్రమణదారుల ఆగమనం వరకు ఉంది. ఐరోపా వర్తకులు వారి నౌకల సరుకు రవాణా కోసం ఓడరేవును తయారు చేశారు. 1958 వరకు, మలేషియా మరియు సింగపూర్ నుండి భారీ నౌకలు ఈ నౌకాశ్రయానికి వచ్చాయి, ఇందులో సుగంధాలు, వస్త్రాలు మరియు అనేక ఇతర వస్తువులు ఎగుమతి చేయబడ్డాయి. స్థానిక బీచ్లలో విస్తృతమైన భారీ కోకో తోటలు ఉన్నాయి. బ్రిటీష్ పాలనలో, దేశంలో ప్రవేశించడానికి ఇతర ఆక్రమణదారులను నివారించడానికి ఈ ఓడరేవు మూసివేయబడింది. అయితే బ్రిటిష్ కాలంలో నిర్మించిన లైట్ హౌస్ ఇప్పటికీ పోర్ట్ సమీపంలో ఉంది.

కవిటి

కవిటి గ్రామం జిల్లా కేంద్రం నుండి 130 కిలోమీటర్ల దూరంలో రెండు ప్రాంతాల నుండి సోంపేట మరియు ఇచ్చాపురం మధ్య తూర్పు వైపు ఉంది. ఉద్దానం (ఉద్యానవనం) అని పిలవబడే కేవిటి మండల ప్రాంతం. ఈ ప్రదేశం తీరప్రాంతంలో, కొబ్బరి, కాషెవత్ట్, జాక్ మరియు ఇతర పండ్ల చెట్లతో విస్తరించి ఉన్న ఒక ఆహ్లాదకరమైన ప్రదేశం. ఉద్దానం ప్రాంతం సందర్శకులకు ఒక సుందరమైన ప్రదేశం. రెండు ప్రసిద్ధ ఆలయాలు చింతామణి అమ్మవారి మరియు శ్రీ సీతారామ స్వామి ఆలయం ఈ గ్రామంలో ఉన్నాయి.

బారువ

సోంపేట మండలంలో బారువా శ్రీ కాకులం పట్టణం నుండి 109 కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉంది. ప్రసిద్ధి చెందిన శ్రీ కోటిలింగేశ్వర స్వామి, జనార్ధన స్వామి ఆలయం ఈ ప్రదేశంలో ఉన్నాయి. అంతేకాక ఇక్కడ ఒక కొబ్బరి నర్సరీ మరియు ఇక్కడ ఉన్న ఒక కాయిర్ పరిశ్రమ ఉంది. మహేంద్ర తనయ నది ఈ ప్రదేశంలో సముద్రంలోకి ప్రవేశిస్తుంది. బరువా ఒక ముఖ్యమైన ఓడరేవు. సముద్ర మట్టం పైన పదిహేను అడుగుల ఎత్తు, ఓడరేవుని గుర్తించబడింది. కొబ్బరితోటలు మరియు వరి పొలాలు విస్త్రుతంగా ఉన్నాయి.

తేనెనీలాపురం

శ్రీకాకుళం నుండి 65 కిలోమీటర్లు మరియు టెక్కలి మండలంలో టెక్కలి నుండి 7 కిలోమీటర్ల దూరంలో తేనెనీలాపురం ఉంది. ప్రతి సంవత్సరం సెప్టెంబరులో సైబీరియా నుండి సెప్టెంబరులో 3,000 మందికి పైగా పెలికాన్లు మరియు పెయింటెడ్ కొంగలు సందర్శిస్తాయి మరియు మార్చ్ వరకు ఉంటాయి. ఇది పక్షి పరిశీలకులకు స్వర్గం. ఆంధ్ర విశ్వవిద్యాలయ పరిశోధకులు 15 ఏళ్ళుగా ఈ పక్షులు వైమానిక మార్గాలను అనుసరిస్తున్నాయి అని పరిశోదనలో తెలిపారు. మొదట 15 సంవత్సరాల క్రితం వలస లు గుర్తించబడినవి. ఆ సమయంలో పక్షులు సంఖ్య 10,000 కు చేరుకుంది. నేడు, ఈ సంఖ్య 3,000 కు తగ్గించబడింది. జిల్లాలో తెలీనిపురం, ఇజ్జువ్రం నౌపద, టెక్కలి మరియు పరిసర ప్రాంతాలలోని గ్రామాలుకు రష్యా, మలేషియా, హంగేరీ, సింగపూర్ మరియు జర్మనీ, సైబీరియాకు చెందిన 113 వివిధ జాతులు పక్షులు సందర్శిస్తాయి.

మందస

సోంపేట టౌన్ నుండి 26 కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉన్న ఈ ప్రదేశం మెహేంద్రగి రి పాదంలో ఉంది. దక్షిణ భారతదేశంలో ఉన్నతస్థాయిలో ఉన్న ఒక కోట ఈ పర్యాటక ఆకర్షణ. ఈ గ్రామంలో వరాహస్వామి దేవాలయం పర్యాటకుల దృష్టి ఆకర్షిస్తుంది.

రాజాం

రాజాం లేదా రజాం భారతదేశంలోని ఆంధ్రప్రదేశ్ లోని శ్రీకాకుళం జిల్లాలో ఒక జనాభా గణన పట్టణం, మునిసిపాలిటీ మరియు మండల ప్రధాన కార్యాలయం. రాజాం మండల్ సరిహద్దులు గోంగువరి సిగదం, శానకవాటి మరియు శ్రీకాకుళం జిల్లా మరియు విజయనగరం జిల్లాలోని రెడ్డి ఆమదాలవలస మండలాలు సరిహద్దులుగా ఉన్నాయి. రాజాం శ్రీకాకుళం పట్టణం నుండి 40 కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉంది. ఈ స్థలం బొబ్బిలి యొక్క వాలియంట్ సర్దార్ అయిన సర్దార్ పాపారాయుడు సంబంధం కలిగి ఉంది.

జనాభా

ఆంధ్రప్రదేశ్ లోని శ్రీకాకుళం జిల్లా 2011 జనాభా లెక్కల ప్రకారం 2,703,114 జనాభా ఉంది. అందులో 1,341,738 మంది పురుషులు, 1,361,376 మంది స్త్రీలు ఉన్నారు. 2011 లో శ్రీకాకుళం జిల్లాలో 681,330 కుటుంబాలున్నాయి.

2018 సంవత్సరానికి ఓటర్లు

2014 ఎన్నికల గణాంకాల నివేదికల ప్రకారం –ఆంధ్రప్రదేశ్

మొత్తం ఓటర్లు సంఖ్య : 1,413,989
పురుషుల ఓటర్లు సంఖ్య : 706,828
మహిళా ఓటర్లు సంఖ్య : 707,161

జిల్లాలో సమస్యలు (ప్రస్తుత సమస్యలు మరియు గత సమస్యలు)

ఎరువుల మీద ప్రభుత్వ అధికారి నిశ్శబ్దం వహించడంం
నియమిత ప్రత్యేక అధికారులలో కొంతమందికి ఇప్పటి వరకూ చార్జ్ కూడా తీసుకోలేదు
అక్రమ కలప రవాణాపై నియంత్రణ లేదు
పట్టణ అవస్థాపనలో అభివృద్ధి లేదు
ఎచ్చర్లలో ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రాల అధికారులు నిర్లక్ష్యం కారణంగా, వైరల్ జ్వరాల ద్వారా రోగంతో బాధపడుతున్న వ్యక్తులు
నరసన్నపేట ప్రజల ఆరోగ్యంపై తగినంత పారిశుధ్యం లేకపోవడం వల్ల తీవ్ర ప్రభావం చూపుతుంది
రహదారి నిర్మాణంలో నాణ్యత లేదు
కళింగపట్నం బీచ్లో సరైన ఆశ్రయ సౌకర్యాలు ఉండవు పర్యాటకులు సంఖ్య రోజు రోజుకు తగ్గిపోతుంది.
ఆంధ్ర యొక్క రహస్యమైన మూత్రపిండ వ్యాధి రైతులకు, వ్యవసాయ కార్మికులకు అనుచిత ప్రభావితం చూపిస్తుంది.
జిల్లాలోని చాలామంది ప్రభుత్వ పాఠశాల విద్యార్థులు దృష్టి సమస్యలు ఎదుర్కొంటున్నారు
గిరిజన జనాభా మరియు ప్రిమిటివ్ గిరిజన సమూహాలు (PTG లు) ఈ జిల్లాలో ఉన్నాయి. జనాభాలో చాలామంది నిరక్షరాస్యులు మరియు అటవీ ఉత్పత్తుల పెంపకం మరియు సేకరణల మీద ఆధారపడతారు.